Demir Çelik Sektöründe İhracat Rekoru, AB Korumacılığı ve Yeni Çevreci MET Düzenlemesi (Aralık 2025)

Aralık ayının ilk haftasına girerken demir-çelik piyasaları, Türkiye'nin ihracattaki güçlü konumunu teyit eden verilerle birlikte, 1 Aralık 2025 itibarıyla yürürlüğe giren yeni Çevre Tebliği (MET) ile geleceğe yönelik önemli bir dönüşüm sürecine giriyor.

Demir Çelik Sektöründe Yeşil Dönüşüm ve İhracat Dinamikleri (1 Aralık 2025)

Bu analiz, sektörün ihracat performansını, AB pazarındaki korumacılık etkilerini ve çevresel uyum zorunluluklarını detaylıca incelemektedir.

A. İhracatta Kritik Pay ve Avrupa Pazarı Etkileşimi

Demir ve çelik sektörü, yılın son çeyreğine güçlü bir giriş yaparak Türkiye'nin genel ihracatında önemli bir paya ulaşmıştır. Ancak bu başarının sürdürülebilirliği, AB'den gelen çevresel ve ticari kısıtlamalara uyum yeteneğine bağlıdır.

1. İhracatta Yüzde 11’lik Pay ve Artış Verileri

Demir ve demir dışı metaller sektörünün toplam ihracat hacmi, yılın ilk 10 ayında 24,7 milyar dolara ulaşarak Türkiye’nin genel ihracatının yüzde 11’ini oluşturdu. Bu başarı, sektörün ekonomik büyümedeki kritik rolünü göstermektedir:

• Ekim Ayı Artışı: Ekim ayında çelik sektörü ihracatı yüzde 3,2 artışla 1,3 milyar dolar seviyesine ulaştı.
• 10 Aylık Hacim: Ocak–Ekim döneminde çelik sektörü ihracatı yüzde 2,1 artışla 13,7 milyar dolara çıktı.

2. Avrupa Pazarı: CBAM Etkisiyle Kalın Sac Fiyatlarında Yükseliş

AB Yeşil Mutabakatı, Avrupa'da çelik fiyatlarını doğrudan etkilemektedir. Fastmarkets'ın 27 Kasım tarihli değerlendirmesine göre, Karbon Sınırında Düzenleme Mekanizması'nın (CBAM) getirmesi beklenen ek maliyetlerin desteğiyle Güney Avrupa'da (İtalya) kalın sac fiyatları yükselişe geçmiştir.

• Güney Avrupa Fiyatı: 8-40 mm kalın sac fabrika teslim fiyatı ton başına 650–660 Euro seviyesine ulaşarak, geçen haftaya göre 10 Euro artış kaydetmiştir.
• İtalya Beklentisi: İtalyan piyasasında Ocakk teslimatı için 650 Euro/tondan teklifler gerçekleşmiş olup, İtalyan haddehanelerinin fiyatları daha da yukarı çekme hedefi sürmektedir.
• Kuzey Avrupa Durgunluğu: Aynı dönemde Kuzey Avrupa kalın sac piyasasında fiyatlar 670–700 Euro/ton aralığında yerinde saymıştır; talebin cansız kaldığı belirtilmektedir.

3. Lider Pazarlar ve Bölgesel Rekabet

Türkiye'nin ihracatında pazar çeşitliliği ve bölgesel büyüme öne çıkmıştır:

• Türkiye Geneli Lider: Ekim ayının en büyük demir-çelik ithalatçısı Almanya olurken, bunu İtalya ve Romanya izledi.
• Akdeniz Lideri: Akdeniz İhracatçı Birlikleri (ADMİB) özelinde ise Irak, bölgenin en büyük pazarı konumunu korudu. Sırbistan’a ihracat yüzde 252, Fas’a ise yüzde 225 artış göstererek dikkat çekmiştir.

B. Yeni Çevre Yönetimi: MET Tebliği'nin Kapsamı

1 Aralık 2025 tarihinde yürürlüğe giren Metal Üretimi ve İşlenmesinde Mevcut En İyi Teknikler (MET) Tebliği, sektörün gelecekteki çevresel ve operasyonel standartlarını belirlemektedir. Bu kapsamlı düzenleme, AB mevzuatıyla uyumu güçlendirmeyi hedeflemektedir.

1. Amaç ve Kapsam: Sanayi Emisyonlarının Kaynağında Azaltılması

Tebliğin temel amacı; sanayi emisyonlarını azaltmak, kaynak verimliliğini artırmak ve sektörün yeşil dönüşümünü desteklemektir.

• Bütüncül Koruma: Hem mevcut tesislere hem de yeni kurulacak tesislere yönelik düzenlemeler içerir.
• Geniş Alan: Kapsam; demir-çelik üretimi, demirli/demir dışı metallerin işlenmesi, metal dökümhaneleri ve metallerin/plastiklerin yüzey işlemleri gibi farklı üretim alanlarını dâhil etmektedir.
• Tanımlar: Tebliğ, "Mevcut En İyi Teknikler (MET)" ve "MET ile İlişkili Emisyon Seviyeleri (MET-İES)" tanımlarını yaparak işletmelerin Sanayide Yeşil Dönüşüm (SYD) belgelendirme sürecine teknik temel oluşturur.

2. Uyum ve Performans Kriterleri

Tesislerin çevresel performans seviyesi ve MET’e uyumu detaylı algoritmalarla hesaplanacaktır.

• Puanlama Sistemi: Tesislerin MET’e uyum durumu, Bakanlık tarafından yayımlanan puanlama tablosu üzerinden değerlendirilecek ve bu puan, tesislerin SYD belgesi kategorisini belirleyecektir.
• Performans Skoru: Çevresel performans skorları; toksisite, küresel ısınma potansiyeli, su ve enerji verimliliği gibi çok sayıda faktörü içeren algoritmaya göre hesaplanacaktır.
• Zorunluluklar: Tesislerde çevre yönetim sistemi kurulması, enerji yönetiminin etkinleştirilmesi, atık su yönetimi ve gürültü yönetimi gibi genel MET hükümleri zorunludur.

C. Güncel Piyasa Dinamikleri ve Hammadde Nabzı

Yeni çevresel düzenlemelerin maliyetleri artırma potansiyeline karşın, küresel vadeli piyasalarda Çin'deki nispeten istikrarlı talep, fiyat baskısını sınırlamaktadır.

Çin Piyasasında Uzun Ürün Fiyatları Yükselişte

Çin Ticaret Bakanlığı'nın açıkladığı verilere göre, 17–23 Kasım döneminde ülke genelinde ortalama nihai mamul fiyatları sınırlı bir aralıkta hafifçe yükseldi.

• Haftalık Artış: Söz konusu dönemde inşaat demiri fiyatları haftalık bazda %0,5, çelik şerit %0,4 ve hızlı çekilebilir filmaşin fiyatları %0,2 artış gösterdi.
• Girdi Maliyetleri: Aynı dönemde termal kömür ve dumansız parça kömür fiyatları sırasıyla %0,6 ve %0,2 artarken, koklaşabilir taş kömürü fiyatları %0,3 geriledi.

Sürdürülebilir ihracatın temel koşulu yerli üretimin güçlendirilmesi, milli sermayenin korunması ve haksız rekabete karşı kararlı adımlar atılmasıdır. Bu nedenle AB Yeşil Mutabakatı çerçevesinde çevreci üretim, dijitalleşme ve verimlilik odaklı projelerle ihracatçıları bu dönüşüme hazırlamak kritik önem taşımaktadır.

Sektördeki bu gelişmeleri yakından takip etmek ve doğru stratejilerle pozisyon almak büyük önem taşıyor. Yakup Yılmaz Boru olarak, güncel demir fiyatları, profil fiyatları, çelik hasır fiyatları ve trapez sac fiyatları dahil olmak üzere geniş ürün yelpazemizde müşterilerimize en rekabetçi çözümleri sunmaya devam ediyoruz. Özellikle geniş trapez sac üretimi kapasitemizle, projelerinizin ihtiyacına uygun çözümler sunmaktayız.

Yasal Uyarı: Bu makale, piyasa verilerine dayanarak yalnızca bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır ve yatırım tavsiyesi niteliği taşımaz. Ticari kararlarınızı vermeden önce mutlaka profesyonel danışmanlık almanızı öneririz.

Kaynakça Notu: Bu rapor; Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı, Metal Kaynak Haberleri, Dalian Emtia Borsası (DCE), Şanghay Vadeli İşlemler Borsası (SHFE), Singapur Borsası (SGX), Demir Çelik Makaleleri, Çin Ticaret Bakanlığı verilerinden ve Analist Güneş Bey'in sektörel yorumlarından derlenmiştir.