Demir Çelikte Kritik Karar Haftası: AB Kotaları Öncesi Türkiye'nin İhracat Dengesindeki Riskler ve Fırsatlar (9 Ekim 2025)

Ekim ayının ortasına yaklaşırken, demir-çelik sektöründe küresel korumacılık ve Türkiye'nin rekor ihracat verileri arasındaki denge ön plana çıkıyor. 9 Ekim 2025 Perşembe günü itibarıyla piyasalar, AB Komisyonu'nun ticaret politikalarına dair vereceği kararı bekliyor. Bu analiz, Türkiye'nin güçlü ihracat performansını, hammadde dengesindeki zorlukları ve sektördeki temel risk-fırsat tablosunu detaylıca ele almaktadır.

1. Türkiye Demir Çelikte İç Piyasa ve İhracat Performansı

Türkiye'nin demir-çelik endüstrisi, 2025 yılının ilk sekiz ayında dış pazarlarda güçlü bir ivme yakalamıştır. Ancak bu güçlü ihracat performansı, hammadde tedarikinde kritik bir dengesizliği beraberinde getirmiştir.

Çelik Ürünü İhracatında Rekor Artışlar

• Toplam İhracat Artışı: Ocak–Ağustos 2025 döneminde Türkiye'nin çelik ürün ihracatı %12,8 artarak ~10 milyon ton seviyesine ulaşmıştır.
• HRC İhracatı Yükselişi: Aynı dönemde Sıcak Haddelenmiş Rulo (HRC) ihracatı, %23,7 gibi önemli bir artışla ~1,99 milyon ton olmuştur. Bu, yassı çelik üretiminde yakalanan stratejik fırsatları ve dış pazarlardaki rekabet gücünü kanıtlamaktadır.

Hammadde Tedarikinde Maliyet Riski

Nihai ürün ihracatındaki artışa karşın, hammadde ve yarı mamul tedarikinde dikkat çeken riskli bir dengesizlik gözlemlenmektedir:

• Hurda İthalatında Düşüş: Ocak–Ağustos 2025 döneminde Türkiye, hurda ithalatını geçen yılın aynı dönemine göre %9,4 azaltmıştır (~12,25 milyon ton).
• Billet İthalatında Kritik Artış: Aynı dönemde döküm / yarı mamul (billet & slab) ithalatı ise %59,2 gibi rekor bir artışla ~2,07 milyon tona ulaşmıştır. Yüksek yarı mamul ithalatı, yerli tesisler için maliyet kontrolünü zorlaştıran bir faktördür.

2. Demir Çelikte Küresel Pazar Gelişmeleri ve Belirsizlikler

Küresel talep zayıflığını korurken, büyük ekonomilerin ticari bariyerleri artırma eğilimi, fiyat istikrarı üzerindeki en büyük baskıyı oluşturmaktadır.

AB Korumacılığı ve ABD Üretim Verileri

• AB Kota Planı: AB Komisyonu, çelik ithalatlarının ticarete açık kısmını küçültmeyi ve kota üstü hacimlere uygulanacak tarifeyi %50’ye çekmeyi öneriyor. Bu karar, Çin ve Türkiye gibi büyük ihracatçıları doğrudan hedef almaktadır.
• Çin İhracat Baskısı: İç talep yetersizliği nedeniyle Çin’in 2025 ihracatının rekor seviyeye taşıma eğilimi, küresel fiyat çıpasını aşağıda tutmakta ve dış pazarlarda koruma tedbirlerini tetiklemektedir.
• ABD Üretim Gerilemesi: 4 Ekim haftasında ABD’nin ham çelik üretiminde %1,2 düşüş görülmesi, Kuzey Amerika pazarında da yassı ürün talebinin net bir ivme kazanmadığını gösteriyor.

3. Risk & Fırsat Analizi: Stratejik Öncelikler

Türk çelik üreticileri için önümüzdeki dönemde doğru pozisyon almayı gerektiren temel riskler ve kârlılık fırsatları aşağıdadır:

✅ Riskler (Maliyet ve Piyasa Tehditleri)

• AB Kota ve Tarife Riski: AB’nin kotaları ve tarifeleri sertleştirme kararı, Türkiye’den AB’ye yapılan ihracatın marjını zayıflatabilir ve hacim kayıplarına yol açabilir.
• Hammadde Maliyet Yönetimi: Billet ithalatındaki rekor artış ve hammadde fiyatlarındaki dalgalanmalar, maliyet kontrolünü zorlaştırarak operasyonel verimliliği düşürmektedir.
• CBAM Maliyeti: AB’nin CBAM (Karbon Sınır Ayarlama Mekanizması) gibi düzenlemeleri devreye alması, emisyonu yüksek üretim yapan tesisleri uzun vadede maliyet ve rekabet açısından dezavantajlı duruma sokabilir.

✅ Fırsatlar (Kazanım Alanları)

• AB Pazar Payı Fırsatı: AB’nin Çin çeliğine karşı uygulayacağı koruma tedbirleri, AB’nin yerli üretimine ve Türkiye gibi nitelikli tedarikçilere pazar avantajı sağlayabilir.
• Sürdürülebilir Üretim: Düşük karbonlu çelik üretim kapasitesi olan tesisler, CBAM dönemi ve sonrasında yüksek rekabet avantajı kazanacaktır.
• HRC İhracat Gücü: Türkiye’nin yassı çelikte yakaladığı güçlü ihracat ivmesini sürdürmesi, stratejik fırsatlar barındırmaktadır.

4. Sonuç: Stratejik Kısa Görünüm

9 Ekim 2025 verileri, Türk demir-çelik sektörünün bir dönüm noktasında olduğunu teyit ediyor. Bir yanda yüksek ihracat performansı ile güç gösterilirken, diğer yanda AB'nin sertleşen koruma politikaları ve yüksek yarı mamul ithalatı gibi yapısal risklerle mücadele edilmektedir.

Sektördeki bu kritik denge anını yönetmek, doğru stratejilerle pozisyon almak için hayati önem taşır. Yakup Yılmaz Boru olarak, günlük demir fiyatları, güncel profil fiyatları, çelik hasır fiyatları ve trapez sac fiyatları dahil olmak üzere geniş ürün yelpazemizde müşterilerimize en rekabetçi çözümleri sunmaya devam ediyoruz. Özellikle geniş trapez sac üretimi kapasitemizle, projelerinizin ihtiyacına uygun fiyatlarla yanıt veriyoruz.

Yasal Uyarı: Bu makale, piyasa verilerine dayanarak yalnızca bilgilendirme amacıyla hazırlanmıştır ve yatırım tavsiyesi niteliği taşımaz. Ticari kararlarınızı vermeden önce mutlaka profesyonel danışmanlık almanızı öneririz.

Kaynakça Notu: Bu rapor; Metal Kaynak Haberleri Piyasa Verilerinden, Analist Güneş Bey'in yorumlarından ve bağımsız sektörel haber içeriklerinden derlenmiştir.